İç hukukumuzda, yabancılar hukukuna dair mevzuat ve Anayasa’nın 90.maddesi gereği tarafı olduğumuz uluslararası anlaşmalar çerçevesinde şekillenen yabancılar ve vatandaşlık hukuku, Türk vatandaşlığının muhtelif yollarla kazanılması, ikamet izni, oturma izni, çalışma izni ve sair birçok alan için düzenleme ihtiva etmektedir.
Türk vatandaşlığının doğum yolu ile (soy bağı ve doğum yeri esaslarına göre) veya sonradan farklı usullerle kazanılması mümkündür. Vatandaşlığın sonradan kazanılması; yetkili makam kararı, evlat edinilme ve seçme hakkı ile mümkündür. Yetkili makam kararıyla kazanılabilmesi de kendi içinde farklı usullerle gerçekleştirilir. Bunlardan ilki olan genel yolla Türk vatandaşlığının kazanılması için, ayırt etme gücü, erginlik, belli ikamet koşulunu sağlamış olma gibi somut şartların yanında, yerleşme niyetinin varlığının davranışlarla kanıtı gibi soyut şartlar da aranmaktadır ve bu soyut şartların varlığı konusunda mühim olan hakimin kanaatidir. İkincisi olan istisnai yolla kazanılan Türk vatandaşlığında ise temelde aranan kişinin Türk vatandaşlığını kazanmasında görülen zaruret veya sosyal, ekonomik, kültürel vs. alandaki yarardır ve sermaye yatırımı, taşınmaz satın alımı, devlet borçlarına aracı olma, gayrimenkul yatırım fonu katılma payı satın alma gibi ekonomik faaliyetlerle gerçekleşebilmektedir. Yetkili makam kararıyla kazanılan Türk vatandaşlığının bir diğer kolunu vatandaşlığın yeniden kazanılması oluşturur. Türk vatandaşlığını kaybeden kişinin tekrar vatandaşlık kazanmasında ikamet şartı aranabilir ya da aranmayabilir. İki durum için de aranacak şartlar birbirinden başkadır. Yetkili makam kararıyla kazanılan vatandaşlığın son usulü ise evlenme olup, bir Türk vatandaşı ile evlilik dolayısıyla Türk vatandaşlığı talep etme usulü iki aşamalıdır. Öncelikle başvurucunun bir Türk vatandaşı ile üç yıllık ve süren bir evliliğinin olması gerekir. Bu önkoşulun sağlanması haline başvurucudan diğer şartlar aranacaktır.
Evlat edinilme yolu ile Türk vatandaşlığının kazanılmasında; milli hukukuna göre ergin olmayan çocukla ilgili milli güvenlik ve kamu düzenine engel teşkil edecek bir halin bulunmaması gerekir. Ergin olan evlat edinilenin Türk vatandaşlığını kazanabilmesi için mevzuattaki diğer kazanma başlıklarından birine tabi olması gerekir, yani ergin iken evlat edinilenin, evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazanması mümkün değildir. Bu halde başvuru reddedilecektir.
Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kazanılmasında ifade edilen; anne veya babalarının Türk vatandaşlığından çıkması nedeniyle Türk vatandaşlıklarını kaybeden çocukların, ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde başvuruda bulunarak Türk vatandaşlığını kazanmaları imkanlarıdır.
Görüldüğü üzere Türk vatandaşlığı birbirinden farklı usullerle kazanılabilmekte ve bu usullerin her biri için farklı koşullar gerekmektedir. Teknik birikim gerektiren bu Türk vatandaşlığı kazanım yollarının her biri için uluslararası hukuk ve vatandaşlık hukukunda uzman kadromuzla müvekkillerimize hukuki destek sağlamaktayız.
Türk vatandaşlığının kazanılmasında olduğu gibi vatandaşlığın kaybı için de farklı usuller ve bu usuller doğrultusunda farklı koşulların varlığı gereklidir. Türk vatandaşlığının kaybı; yetkili makam kadarı ve seçme hakkının kullanılması usulleriyle gerçekleşir. Yetkili makam kararıyla kayıp kendi arasında; çıkma, kaybettirme, vatandaşlığa alınmanın iptali şeklinde sınıflandırılabilir. Türk vatandaşı olan kişi kendi iradesi ile izin alarak çıkma yolu ile Türk vatandaşlığını kaybederek bir başka ülke vatandaşlığına geçebilir ya da mevcut diğer vatandaşlık veya vatandaşlıklarını kullanmaya devam edebilir. Çıkma ile vatandaşlığın kaybının gerçekleşebilmesi; başvurucunun iradesine, şartlarının sağlanmış olmasına ve Bakanlığın vereceği izne bağlıdır. Doğumla birlikte Türk vatandaşlığına sahip olup, çıkma izni ile Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler ve bunların üçüncü dereceye kadar altsoyları belli haklardan faydalanabilecektir. Bu haklardan faydalanabilmeleri için kişilerin Mavi Kart talep etmeleri gerekmektedir.
Kaybettirme ve vatandaşlığa alınmanın iptali yollarıyla Türk vatandaşlığının kaybı hallerinde ise Türk vatandaşlığının tekrar kazanılması şartlarının sağlanmasıyla mümkün olacaktır.
Seçme hakkı ile vatandaşlığın kaybı ise; ancak vatandaşlığın kaybı neticesinde kişi vatansız kalmayacaksa mümkün olan, ön şart olarak ergin olduktan sonra üç yıl içinde başvuruda bulunulması aranan vatandaşlığın kaybı yoludur. Seçme hakkı ile vatandaşlığın kaybı ancak kanunda gösterilen şartları sağlayan kişiler için mümkün olup, bu süreç ile ilgili hukuki tespitleri ve yasal prosedürü müvekkillerimiz adına deneyimimizin verdiği özenle takip ediyoruz.
Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybedilmesi ile ilgili olarak bütün bu süreçlerde doldurulması gereken farklı matbu formlar ve sunulması gereken belgeler mevcut olup, vatandaşlığın kazanılması ya da kaybedilmesi belli hallerde eş ve çocuklara da sirayet edebilecektir.
Benzer şekilde yabancıların, Türkiye’deki oturma izinleri de belli prosedür ve şartlara tabi olmakla birlikte talep edenin mevcut durumuna göre farklılaşabilmektedir. Türkiye’de vize süresinden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların elektronik portallar üzerinden kendileri için uygun olan ikamet türü için başvuruda bulunmaları gerekir. Yabancılar başvurularını bizzat ya da vekilleri aracılığıyla yapabilmektedir. Kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni, insani ticaret mağduru ikamet izni olmak üzere altı farklı ikamet türü olup, başvuracak yabancının mevcut durumu, yabancının kendi ülkesi ile Türkiye arasındaki anlaşmalar ve başvurulacak ikamet türü doğrultusunda başvurularının gereklilikleri farklılaşmaktadır. Yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri de paralel bir süreç gerektirir. Çalışma izni başvurucusunun fiili durumu doğrultusunda farklı usullerle başvuru yapılması gerekmektedir. Çalışma izni başvurusu yurtiçinden Bakanlığa elektronik ortamda ve akabinde posta yoluyla yapılmak suretiyle çalışma izni almak isteyen yabancı veya işvereni tarafından yapılabilir. Bu yolla çalışma izni alabilmek için başvurucunun ikamet izninin mevcudiyeti gerekmektedir. Türkiye’de altı aydan fazla ikameti olmayan yabancılar için ise yurtdışından çalışma izni başvurusu işletilebilir. Bu durumda başvuru Türk Konsoloslukları veya Büyükelçilikleri vasıtasıyla yapılacaktır ve akabinde devam eden prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Takibi önem ve süre bakımından disiplin gerektiren ve bireylerin hayat pratikleri için elzem olan bu süreçlerle ilgili olarak da işverenler, çalışma izni başvurucuları ve oturma izni başvurucuları yabancılar için uluslararası hukuk nosyonuna hakim ekibimizle sürecin işletilmesini sağlamaktayız.
Hukuk büromuz ayrıca hukuki destek sağladığı alanlardan birisi yabancıların Türkiye’de taşınmaz edinimidir. Yabancıların Türkiye’de bu yöndeki talepleri son zamanlarda artış göstermekle birlikte yabancılar, taşınmaz edinim hakkına belli sınırlar dahilinde sahiptir. Öncelikle taşınmaz edinebilecek yabancı ülke vatandaşları uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir. Ayrıca taşınmaz edinimlerinde alansal ve bölgesel sınırlamalar da mevcut olup, elbette ki yapılacak resmi sözleşme ve tapudaki tescil işlemi doğrultusunda gerçekleştirilir. Benzer şekilde satın aldıkları taşınmaz üzerinde yapacakları projeleri de belli bir süre içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.